Uitvaart, crematie, wade

 Alle toegestane draadjes zijn ingestopt, andere "missers" blijven gehandhaafd op uitdrukkelijk "bevel" van mijn klant. Dit is dan de wade in volle lengte uitgerold. Er moesten wat stoelen aan de kant, maar toen was er voldoende ruimte om dit overzicht te krijgen. Het bonte deel staat symbool voor alle goede dingen die in het leven voorbij kwamen. Dit deel  wordt zó op het lichaam geplaatst dat het rondom het hart een plek vindt. Onzichtbaar voor de aanwezigen, verborgen onder de zwarte zijde van de wade. 
"Dit zijn mijn herinneringen, die ik meeneem."

Het grootste deel van de afwerking zit er op.
Aan beide einden zijn de franjes gedraaid en op "bevel" van mijn klant niet afgewerkt. 
Op de foto's diverse bewerkingen van het draaien van de franjes.
     draaien, knoopje leggen, klaar.

En zaterdag was het dan eindelijk zover.

De wade wordt van de doekboom gerold nadat het uiteinde losgeknipt is van de kettingboom. Mijn gast is nerveus, een beetje gespannen, want dit is de eerste keer dat de wade in zijn geheel zichrbaar is, zij toont zich voor een select publiek in volle glorie.
In oktober 2024 ben ik begonnen aan deze opdracht, niet wetende wat er zou komen, ongewis over het verloop, min of meer een sprong in het diepe.
Gewapend met een wijnkoeler, een fles champagne, een boeket Pinksterbloemen in de geschatte kleur van de binnenkant van de wade staat mijn klant voor de deur. 
"Ja, want dit is toch hét moment, nu gaat het gebeuren, we gaan het zien. Ik ben zó benieuwd."
En niet de enige, het is voor iedereen voor het eerst dat we het resultaat onder ogen krijgen.

We gaan naar boven. Het getouw is vrijgemaakt van alles wat normaal opgestapeld her en der in dozen en kratjes onder handbereik ligt.
Ik geef wat aanwijzigingen, ook aan mijn betere helft. Zij maakt wat filmpjes van het proces.
Gast krijgt een schaar en de eerste draden worden doorgeknipt.
"Kan er niks fout gaan? Stel je voor!"
"Knip rustig verder, er kan niets gebeuren."
"Ja, je weet maar nooit!"
"Knip."
De laatste draden, ik vang de aanknoopstang op. We lopen naar de voorkant van het getouw. 
"Nu trek je rustig het hele werk naar je toe. Hou het in de volle breedte en vouw op als je niet verder kunt."
Dat gaat heel behoorlijk, bij elke draai knarst een metalen "ding" over ander metaal, met een snerpende kreet. Het wordt een heel pak.
"En nu?"
"Leg het hele pak maar op de grijze doek. Ja, en nu gaan we aan deze kant de aangeknoopte draden van de stang schuiven." Dat doen we met z'n tweeën met wat gewriemel schuiven de knopen van de aanbindstang. Het resultaat volgt snel, het pak weefsel ligt op het grijze doek. Ik buig naar voren, pak het hele werk op en overhandig het aan mijn klant. Die kjikt, streelt, voelt en zegt even niets. 
"Dank je wel, Hans. het voelt lekker aan. Wat een gewicht en wat een werk."

Om de lap in zijn geheel te zien gaan we naar de overloop en slaapkamer. Het is een hele lengte, niet echt te schatten hoeveel meter. De zwarte kant toont zich nu, we zijn veel benieuwder naar de binnenkant.
Dus omdraaien.
"Wauw, echt heel mooi. Ik vind het echt bijzonder, heel mooi. Jullie ook?"
We kunnen niet anders dan beamen. 
"Ja, het ziet er heel fraai uit. Ook de vele kleuren die de ups and downs in je leven symboliseren doen het goed. En het is ook voldoende lang om er in íngewikkeld te worden."
"Je krijgt hem niet mee, nu ga ik van de resten ketting franjes draaien, zo gaat niets verloren."
 Opgestapeld, beide kanten zichtbaar, deels van franjes voorzien, één lange doek voor een hoger doel. Het volledig afwerken zal nog enige tijd kosten.
"Maar het mag niet te netjes worden, er mag gerust een fout zichtbaar zijn. Het leven is niet foutloos!"

Tiny rolt het doek op, we gaan naar beneden, de lunch wacht.
Om het moment te vieren, maken we de Champagne open, schenken in, klinken op het resultaat en wensen ons alle goeds.
En nemen een slok.
Proost, op het leven. 

Het kwam alledrie voorbij vandaag.
We waren vroeg op, een onrustige nacht met meerdere sanitaire stops.
Kan, met 83 jaar.
De dag was verdeeld in twee, drie delen. Een ochtend zonder veel omhanden te hebben. Na wat huishoudelijk werk heb ik het getouw ingeschakeld en weefde zes keer  het rapport, goed voor 120 inslagen.
De middaguren werden besteed aan het bijwonen van een crematieplechtigheid, weer in het crematorium waar ik gedemonstreerd heb tijdens de open dagen, wat jaren geleden.
Nu woonden we de uitvaart van een zus van mijn zwager bij. Het was werkelijk op het nippertje, de laatsten die naar binnen liepen waren wij! Er was geen enkele plaats meer vrij. maar de medewerkers brachten stoelen en een bank naar binnen. Dat was heel goed zitten.
Het betekende dat we na de afscheidsdienst als eersten langs de kist konden lopen om even stil te staan bij de overledene. 
's Morgens weef je aan een wade, de laatste  centimeters, een paar uur later zit je in een uitvaartdienst.
Zij was een plezante tante, altijd goed voor een opgewekt praatje, intelligent, grappig, vol belangstelling voor wat er maar voorbij komt.
Er was veel belangstelling.

Bericht van de Belgische connectie! Hij komt a.s. dinsdag, na Pinksteren, om enkele problemen op te lossen.
Nu is het zaak dat ik vóór die tijd de wade tot het einde toe geweven heb. En zoals het er nu uitziet gaat dat lukken.
Het zou mooi zijn om de laatste inslag met enig feestelijk vertoon af te maken. Om dan de spanning van het weefsel te halen en aan de achterkant van de ketting de schaar in de lap te zetten.
Wat dan volgt is het afwerken van de ketting. De resterende draden worden verwerkt in gedraaide franjes, afgezet met een knoop. En dat gebeurt dan aan voor- en achterkant.
Hier en daar stop ik dan nog wat losse draadjes in.
Nog enkele foto's en dan, ja, dat was het dan!

Deze keer gaat het over de wade die klaar ligt voor mijzelf. 
Alweer wat jaren geleden heb ik die gemaakt, samen met die voor mijn betere helft.
Mijn wade heb ik ge"weven", op een ondergrond van een weefsel met fouten, onverkoopbaar. Allerlei resten garens heb ik samengevoegd tot dikkere draden. Die draden heb ik doorgeregen op de foute ondergrond.
Om er een heel persoonlijke tint aan te geven vroeg ik mensen die wat betekend hebben, of nog betekenen in mijn leven "iets" te maken om op die wade te bevestigen. Iets wat ze zelf de moeite waard vonden, of vonden aansluiten bij de relatie die we hadden en hebben. Borduurwerk, haakwerk, tekening, applicatie, tekst, whatever. En dat is een hele verzameling geworden.
Al die bijdragen worden bevestigd op een apart geweven loper, die als sluitstuk over de dichtgevouwen wade komt te liggen. Op die manier wordt het lichaam nóg minder herkenbaar.
 Een fragment van de geleverde bijdragen.
En er tussendoor zie je een  klein fragment van de geregen ondergrond.
Er ontbrak nog een werkstuk. Ergens in de 90-er jaren van de vorige eeuw had ik in de klas een stagiaire die "het" direct in de vingers had. Al snel wist ik dat het een heel goede leerkracht zou worden. Die kreeg een baan bij mijn andere helft op school en zodoende bleven we contact houden. Een jaar of zo geleden organiseerden enkele collega's een reünie. En daar kwam de bijdrage ter sprake. We zijn een jaar verder en gisteren kreeg ik dan toch het kunstwerk. Wel een heftige lofzang op de mentor die ik destijds was.
Een mens zou van minder blozen!
Los van het werkstuk was het een heel genoeglijke middag, er kwamen heel wat oude runderen uit diverse sloten langs. 
Ik ben er heel blij mee.
Bij die gelegenheid heb ik mijn wade uit de verpakking gehaald en ja, ik ben er nog steeds tevreden over. Ze beantwoordt nog altijd aan wat ik probeer uit te drukken.
Natuurlijk kwamen ook de dagen langs dat ik in het crematorium zat om voor eventuele belangstellenden uit te leggen hoe je zo'n wade kunt gebruiken. Er kwamen allerlei vragen.
Dat was bij gelegenheid van 100 jaar cremeren in Nederland.
Geen opdrachten.
En heeft niets te doen met de wade waar ik nu aan werk.

Gisteren zijn de hechtingen verwijderd. Dacht ik eerst dat het om krammetjes ging, was het toch vrij borduren met naald en draad. Gelukkig was ik zó gevallen dat de "Platzwunde" in de wenkbrauw zat. Daarmee zal de hechting mettertijd praktisch onzichtbaar zijn. Spaar ik een hele hoop kosmetische ingrepen uit. Er waren toch 8 hechtingen nodig. Daarbij kwamen er nog 2 bij op de neus. De korstjes laten stilaan los van de huid en zo ziet mijn gezicht alweer heel wat menselijker uit.
Vanmorgen ben ik daarom ook weer gaan sporten. Op advies van de assistente heb ik geen uiterste gewichten gehanteerd. Rustig aan, geen hoge tempo's, geen gehol van het een naar het andere toestel, tijd genomen om een praatje te maken met belangstellende medesporters. En het ging heel goed, ik was blij dat ik er weer was.
Ondertussen gaat het weven ook aardig vooruit. Ik heb bijna een meter klaar. Het resultaat is heel bevredigend, mijn opdrachtgever is al eens komen kijken, was enthousiast, maar "Ik snap er steeds minder van!"
Daarmee doelt ze op wat te zien is. Vooral de twee materialen en kleuren die te zien zijn. Tja, vals dubbel hè!

En zo lopen de dagen van maart stilaan naar het einde. We hebben weer een aantal fraaie lentedagen met veel zon, weinig wind en heerlijke temperaturen.

De hele ketting die nog op het getouw stond heb ik, als er tijd was, in delen van de kettingboom gehaald en op bollen gedraaid.  Dit materiaal ga ik nu gebruiken om de inslag te weven van de nieuw geplande wade.
Dat betekent nieuwe schering opzetten, opnieuw draad voor draad door de hevels halen, door het riet, opnieuw aanbinden aan de doekboom en weer opnieuw beginnen te weven!
In overleg heb ik gekozen voor een andere binding. "Vals dubbel" noemt men deze binding. Bij deze binding kun je twee inslagen op één ketting doen, zodanig dat de inslagen over elkaar schuiven. Door gebruik te maken van twee verschillende kwaliteiten garens of kleuren ontstaat er een "dubbele" lap.
Ik hou u op de hoogte.

De laatste bijdrage is alweer van januari. Toen was ik goed bezig met de zwarte opdracht. Daarna is alles wat fout kon gaan fout gegaan! Kettingdraden die totaal in de war zaten, draden die braken, fouten in de onderlaag, het hield niet op. Om dan met een blij gemoed verder te werken, dat is een zwaar gelag. En uiteindelijk groeit dan het besef dat er maar één afdoende oplossing is: uithuilen en opnieuw beginnen. Het uithuilen was niet aan de orde, het opnieuw beginnen is een taak van de lange adem. De ketting wordt van het getouw gehaald en per draad op een bol gedraaid. Wat eerst de ketting was, wordt nu de inslag. Het opwinden is een klus die ik iets gemakkelelijker in gedachten had. Helaas wil niet iedere draad schikken in zijn nieuwe plek en situatie. Gevolg, je moet soms heel voorzichtig lusjes en knopen ontwarren om verder te kunnen.
   Zoals geschreven, het linnen garen wil wel eens een eigen gang gaan. En dan mag je alle geduld bij elkaar schrapen om resultaat te boeken. Het warrige knoedel op de foto's is maar een klein deel van de totale ketting. 
De meest rechtse foto toont het resultaat van een paar middagen en avonden oprollen. Links op de meest rechtse foto de bol met opgerold garen, rechts de voorraad aan nog te verwerken materiaal. 
De twee witte stippen op mijn trui zijn de weerkaatsing van de lampjes die ik cadeau kreeg van een sportvriendin en -vriend. Via een selfie zie je het schijnsel van de lampen. Samen met een staande lamp dragen ze echt bij om het oprollen makkelijker te maken. 
Maar werken met zwart garen  is een opgave.

Grotere tegenstelling is nauwelijks te bedenken.

Sinds een paar weken neem ik weer deel aan de vrijdagavondse spinningles. Het gaat me goed af.
Met veel plezier "dans ik op de pedalen", "knijp in het stuur om boven te komen", Ik volg de commando's op mijn eigen vermogen op.
Na de les, na het douchen, drinken we meestal koffie en wie dat wil nog wat anders.
Maar vrijdagavond was er een beperking.
"We hebben een besloten avond, een Braziliaanse Bruiloft! En dan kan er geen koffie geschonken worden.", aldus de bazin.
Bij binnenkomst, voor de spinning, werden we verwelkomd door een muur van lawaai, muziek, kabaal en een golvende massa jongere en oudere vrouwen.
Gekleed in superenge elastische kleurige kokerjurken bewogen ze op het ritme van de muziek. Zwaar opgemaakt, een herrie, niet te harden!
Het waren niet de allerslanksten die uitgenodigd waren, elke ronding werd royaal uitgeprent, van links naar rechts, van voren naar achter en weer in het rond.
Zo snel we konden, door naar de kleedkamer.
En na de spinning, na het douchen, was er wél gelegenheid om koffie te drinken. We mochten in dezelfde ruimte zitten, maar dan achter een gordijn.
We hebben er geen gebruik van gemaakt.

Zaterdagmiddag woonden we een uitvaartmis bij. Uit de familie van mijn zwager was de echtgenote van zijn broer overleden.
Mensen die ik meer dan 60 jaar ken.
Dan wil je niet wegblijven, we hebben een andere afspraak afgezegd.
Er was heel veel deelname aan de dienst. Een groot gezin, met veel sociale contacten, in het werkzame leven actief in de publieke sector, gewaardeerd om hun inzet.
Het was een klassieke dienst, het koor had gekozen voor veel Duitstalig en Limburgs repertoire, er waren musici die klassiek speelden, de voorganger sprak heel waarderend en warm over de overledene.
Het verdriet werd zichtbaar toen de kinderen, volwassen mensen, de kist uit de kerk naar buiten droegen, naar de auto om naar het crematorium gebracht te worden.
De rest van de middag zijn we thuis gebleven, in gedachten steeds momenten herhalend die aangrijpend waren.
En wie er nog meer was, die heb ik niet gezien, vakantie...
Zij ruste in vrede.

Grotere tegenstelling was nauwelijks te bedenken.